Zhvillimi urban dhe efekti i tij mbi tokën bujqësore

Ndryshimet e rendit politik e social të viteve ‘90 në Shqipëri sollën një sërë fenomenesh, që sfiduan kulturën institucionale të vendit, si dhe mënyrën si menaxhohej territori, me tërësinë e burimeve të tij. Këto fenomene kanë formëzuar karakterin e sotëm territorial dhe socio-ekonomik të vendit, dhe janë adresuar me instrumente e korniza ligjore të larmishme. Nga fenomenet, ndoshta sfida më domethënëse në aspektin hapësinor, ka qenë zhvillimi i madh urban, si pasojë e lëvizjes migratore të popullsisë. Kjo lëvizje u shfaq në dy drejtime: lëvizja nga zona rurale në qendrat më të afërta urbane, si dhe lëvizje nga zona rurale e urbane periferike, drejt qendrave urbane më të zhvilluara. Destinacioni i preferuar ka qenë Tirana, si qendër urbane me më shumë shërbime dhe mundësi punësimi, dhe, kur aksesi vështirësohej nga mekanizmat e tregut të lirë, zonat suburbane përreth saj. Kështu, në periudhën 1990-2001, Kamza e Paskuqani kanë përjetuar rritjen më dinamike në numër popullsie, ndërsa në dekadën e fundit, komunat e Farkës, Dajtit dhe Kasharit janë trefishuar në popullsi.